Vinnige feite
- In 2007 is die name van 25 strate in Pretoria deur die stadsraad verander. 1
- Masilela se famillie het vir hom ’n grafsteen in die Pretoria-Wes-begraafplaas opgerig en onthul. Dit is gedoen in samewerking met onder meer die SAKP, die Steve Tshwete-munisipaliteit van Middelburg en die Tshwane Stadsraad. 1
- Mosiuoa Lekota was minister van verdediging toe Masilela oorlede is. 3
- Umkhonto we Sizwe is op 16 Desember 1961 as die gewapende vleuel van die ANC gestig. 7
January Masilela-rylaan in Pretoria was voorheen Generaal Louis Botha-rylaan. Masilela was ’n soldaat en politieke figuur wat onder meer deel gevorm het van die bestuur van die African National Congress (ANC), asook ’n parlementslid was. Hy is veral bekend as die eerste swart sekretaris van verdediging van die Suid-Afrikaanse Nasionale Weermag (SANW).
Waar is die straat in Pretoria geleë?
Die straat loop aan die noordekant dood in Lynnwood-weg en aan die suidoostekant in Solomon Mahlangu-rylaan. Dit loop deur die woongebiede Lynnwood, Faerie Glen, Waterkloof Glen en Constantiapark.
January Masilela se lewe en militêre opleiding
January Masilela is op 23 Februarie 1955 in Mhluzi, buite Middelburg (Mpumalanga), gebore. Hy het ook bekend gestaan onder die naam “Comrade Che”, en in sy tuisdorp, Middelburg, is hy ook “Member” genoem. 1
Hy het die land in 1975 verlaat en na Zambië gegaan waar hy by die ANC aangesluit het en ’n lid van Umkhonto we Sizwe (MK) geword het. Sy aansluiting by MK was die begin van baie jare se militêre opleiding. Hy het eers basiese militêre opleiding in Libië gekry, en daarna het hy vir twee jaar ’n senior opleidingskursus in die voormalige Sowjetunie bygewoon en voltooi. Hy was vasberade om ’n “super soldaat” te word en het daarom gevorderde militêre kursusse in Kuba en Oos-Duitsland bygewoon.
Tussen 1982 en 1984 het hy studeer (dit is onbekend waar) en ’n senior diploma in sosiale wetenskap behaal.
In 1987 is hy na Botswana gestuur as MK se politieke kommissaris. In hierdie pos was hy verantwoordelik vir strategiese beplanning, om mense op sendings na Suid-Afrika te stuur, om te skakel met mense wat reeds in Suid-Afrika was en terugvoer (inligting oor wat gebeur) van hulle af te kry, asook om aan hulle opdragte te gee oor wat hulle verder moes doen. 2
Hy was gedurende 1987 ook voorsitter van die streek se politieke militêre raad in Botswana. 3
Tussen 1992 en 1994 was hy die adjunk-sekretaris-generaal van die ANC, en tussen 1999 en 2008 die sekretaris van die Departement van Verdediging van Suid-Afrika. Terwyl hy sekretaris was, het hy ook opgetree as die politieke raadgewer van die minister van verdediging. 2
Poste wat hy beklee het
Masilela het in sy leeftyd die volgende poste beklee:
- Provinsiale sekretaris van die ANC.
- Parlementslid in verskillende departemente.
- Sekretaris van verdediging in die SANW. Hy was sedert 1999 verbonde aan die SANW. 1
- Hy het verskeie poste in die Suid-Afrikaanse Kommunistiese Party (SAKP) beklee. Hy was sekretaris, ondersekretaris, asook ondervoorsitter in die SAKP se provinsiale strukture in Mpumalanga. 3
- Masilela was ’n lid van die nasionale uitvoerende komitee van die ANC vanaf 1992 tot 2002. 4
Pligte van die sekretaris van verdediging
Die afdeling waarin die sekretaris van verdediging binne die SANW werk, word die sekretariaat genoem. Hierdie sekretariaat is die SANW se burgerlike bevelstruktuur. Die pligte van die sekretaris is om ’n doeltreffende en koste-effektiewe organisasie daar te stel en aan die gang te hou, asook om as die hoofbeleidsraadgewer van die minister van verdediging op te tree. 3
Loopbaan as sekretaris van verdediging
Masilela is in 2000 as sekretaris van verdediging aangestel. Hy het vir Pierre Steyn opgevolg.
Die ondervinding van militêre aangeleenthede wat hy opgedoen het terwyl hy in ballingskap in die buiteland was, het hom baie gehelp in sy nuwe pos. Dit het ook gehelp dat hy hom vir soveel jare op ’n militêre loopbaan toegespits het.
Volgens hom was die grootste prestasie van die land dat sewe verskillende militêre groepe suksesvol in een militêre liggaam saamgevoeg is. Hierdie groepe was die voormalige Suid-Afrikaanse Weermag, die ANC se Umkhonto weSizwe, die Pan Africanist Congress of Azania (PAC) se Azanian People’s Liberation Army (APLA), asook die weermagte van die voormalige onafhanklike lande – Bophutatswana, Transkei, Ciskei en Venda. Volgens hom was dit ’n belangrike mylpaal dat hierdie verdedigingsmagte wat vir jare vyande was, in ’n verenigde mag saamgesnoer is. 5
Masilela sterf in ’n motorongeluk
Masilela is vroeg die oggend van 26 Augustus 2008 in ’n motorongeluk op die N4 naby Bronkhorstspruit oorlede toe hy beheer oor sy voertuig verloor en die voertuig aan die brand geraak het. 6 Hy was 53 jaar oud toe hy dood is en besig met sy tweede termyn as sekretaris van verdediging. 3 Hy is oorleef deur sy vrou, vyf kinders en drie kleinkinders. 4
Woordbank
| ballingskap | Iemand wat in ballingskap is, het sy of haar land verlaat om vervolging deur die regering te voorkom. |
| sekretariaat | Die kantoor en personeel van die sekretaris. |
| sendings | ’n Opdrag of taak wat op ’n ander plek verrig moet word. ’n Mens word dus op ’n sending gestuur om werk iewers anders te gaan doen. |
| strategiese | Iets wat met strategie te doen het, die manier waarop mens jou doel probeer bereik deur beplanning daarvoor te doen. 8 |
| toegespits | Om op iets te konsentreer. |
| vasberade | Wanneer iemand baie ernstig is daaroor om iets te doen en nie maklik van sy of haar standpunt afwyk nie. 8 |
